Muzyka world od A do Z – Kaoma
Tydzień temu policja drogowa z miasta Saquarema, w brazylijskim stanie Rio de Janeiro, w jednym z aut znalazła spalone zwłoki 63-letniej Laolwy Braz Vieiry. Podejrzewa się, że Braz padła ofiarą bandyckiego napadu i po prostu „musiała” zginąć.
W tym momencie czytelnik z Polski całkiem sensownie zapyta „No dobrze, ale co mnie interesuje jakaś 63-letnia Laolwa z miasta Saquarema na drugim końcu świata?”. Na takie pytanie warto odpowiedzieć puszczeniem piosenki, najlepiej z kasety audio na boomboxie. Każda osoba w wieku powyżej 30 lat już po pierwszych taktach rozpozna wtedy słynną „Lambadę”, wykonywaną przez grupę Kaoma. A główną wokalistką Kaomy była właśnie Laolwa Braz.
„Lambada” nie była oryginalną kompozycją. Ba, pierwotnie nie był to nawet utwór brazylijski. W 1981 r. jeden z najpopularniejszych zespołów boliwijskich, formacja Los Kjarkas, nagrała piosenkę „Llorando Se Fue” (w wolnym tłumaczeniu: „Płacząc po jej odejściu”). I choć utwór ten wydany został zaledwie jako strona B singla „Wa Ya Yay”, to w przeciągu kilku lat dorobił się w Ameryce Łacińskiej wielu coverów. „Llorando Se Fue” (w wersji portugalskojęzycznej „Chorando Se Foi”) włączyli do swych repertuarów m.in. Argentyńczyk Juan Ramón (1985), Brazylijka Márcia Ferreira (1986) i Dominikańczycy z Los Hermanos Rosario (1988), zaś jednym z pierwszych był w 1984 r. urodzony na Portoryko Wilkins (German Wilkins Vélez). On to właśnie zatytułował nagranie słowem „Lambada”. To wszystko było jednak znane jedynie mieszkańcom Ameryki Południowej i bliskich okolic. Świat poznał „Lambadę” dopiero w 1989 r. Stało się dwutorowo, za sprawą słuchu i wzroku, bo przeboju Kaomy równie chętnie słuchano, jak i go oglądano. W teledysku z 1989 r. wystąpiła para dzieci – 9-letni Chico, czyli Washington Oliveira, oraz 11-letnia Roberta de Brito. On czarny, ona biała, oboje tańczący na rajskiej plaży. Video nagrywane było na plaży w Transcoso, w stanie Bahia, ale także na Tagomago, u wybrzeży Ibizy. Do tego dochodził śpiew wspomnianej wyżej Laolwy Braz, instrumenty Jacky’ego Arconte’a i kolejnego z czarnych Francuzów (jeden z Martyniki, drugi z Gwadelupy), Chyco Dru, a także perkusja Michela Abihssiry. Całość okazała się takim sukcesem, że tylko w samym 1989 r. sprzedano 5 milionów singli z tym utworem. Niesamowity wynik, jak na debiutantów.
Na świecie zapanowała moda na lambadę. Słuchali jej wszyscy, od maluchów po osoby starsze. Dość powiedzieć, że kasetę audio Kaomy (oczywiście piracką, takie były wtedy czasy) mieli nawet moi dziadkowie, którzy muzycznie zatrzymali się na Mieczysławie Foggu i Stanisławie Grzesiuku. A jednak lambada do nich przemówiła.
Tak, jak sama piosenka nie była oryginalna, bo przecież przed Kaomą nagrało ją tuzin artystów, tak i taniec lambada, spopularyzowany dzięki videoclipowi, też nie powstał w 1989 r. Ten wykonywany w prowincji Pará styl muzyczny narodził się pośród Afrobrazylijczyków i w latach 80. rozprzestrzenił na cały kraj. Tak więc członkowie Kaomy pod żadnym względem nie byli pionierami lambady, natomiast bezsprzecznie to dzięki tej grupie świat poznał lambadę.
„Lambada” doszła do pierwszego miejsca na większości światowych list przebojów, łącznie z Niemcami, Francją czy Hiszpanią. Wyjątkami były anglosaskie UK Charts (zaledwie 4. miejsce) oraz… Billboard, gdzie Kaomie udało się dojść tylko do 46. pozycji (za to na Billboard Hot Latin Charts byli pierwsi).
Jak to często bywa, wielki sukces piosenki „Lambada” przełożył się na dobry odbiór kolejnych singli zespołu Kaoma, choć, nie ukrywajmy, nie były one już takimi przebojami. O ile jeszcze utwór „Dançando Lambada” (zamieszczam go na dole wpisu) potrafił pozytywnie rozkołysać i głosem Laolwy Braz zaprosić na parkiet, to kolejne kawałki, a z debiutanckiej płyty „Worldbeat” wydano w sumie 5 singli, nie były już tak dobre. Para tancerzy z teledysku, czyli Chico i Roberta, wydali własną płytę, z tytułowym nagraniem „Frente a Frente” („Twarzą w twarz”), niesamowicie przypominającym nagranie, dzięki któremu osiągnęli sukces.
Następny krążek Kaomy nie przyniósł już hitu nawet w połowie tak nośnego, jak to było w przypadku „Lambady”. Typowany na przebój utwór „Danca Tago Mago” (teledysk znowu nagrywano u wybrzeży Ibizy) okazał się nudnawą historyjką bez ciekawego refrenu. Sam głos Laolwy Braz nie wystarczył.
9 lat po debiucie ukazała się trzecia i zarazem ostatnia płyta zespołu „A la Media Noche” (z hiszp. „O północy”). Nagrania na niej były mniej eurodance’owe, za to bardziej brazylijskie, jak choćby sambowy utwór „Banto”. Wszyscy jednak wiedzieli, że format lambady się wyczerpał, a nowe pomysły na istnienie grupy są wsteczne i na rynku europejskim nikogo nie zauroczą. Bo Kaoma od początku nastawiona była na sukces „na świecie”, czyli de facto poza Brazylią, nikt więc nie oczekiwał, że nagle zespół ten zaczną kochać sami Brazylijczycy, i to się niestety sprawdziło. W 1998 r. rozwiązano grupę. Każdy z wykonawców poszedł swoją drogą, np. Laolwa Braz wydała dwie kolejne płyty (jedną miała już na koncie wstępując do Kaomy), tancerz Chico został pastorem, zaś tancerka Roberta de Brito rozpoczęła pracę jako weterynarz. Pamięć o lambadzie zaczynała przygasać.
Zespół reaktywował się w 2006 r., bez Laolwy, Chica, Roberty i perkusisty Michela Abihssiry. Doszli nowi tancerze, nowa wokalistka, zresztą później zmieniona, ale to nie było już to. Grupa nie nagrała ani jednej godnej uwagi nowej piosenki, bazując na wykonywaniu przebojów z pierwszej płyty i występując w programach typu „Jaka to melodia?”, gdzie wystarczyło ruszać ustami do muzyki puszczanej z playbacku.
Kaoma
Obecny skład zespołu: Jacques „Jacky” Arconte, Etna Brasyl (ur. São Paulo, Brazylia), Elisa Daka, Rodrigo de Oliveira (ur. Brazylia), Roger „Chyco” Dru, Gini.
Byli członkowie grupy: Michel Abihssira (ur. Paryż, Francja), Jean-Claude „Bona” Bonaventure (zm. 1993 r.), Jairo Brasil Fernandes (ur. Brazylia), Laolwa Braz Vieira (ur. 03.06.1953 r. – Rio de Janeiro, Brazylia – zm. 19.01.2017 r. – Saquarema, Rio de Janeiro, Brazylia), Roberta de Brito (ur. 27.04.1977 r. – Brasilia, Brazylia), Alan Hoy, Fania Niang (ur. region Sine Saloum, Senegal), Mônica Nogueira (ur. Brazylia), Washington „Chico” Oliveira (ur. 20.02.1979 r. – Eunápolis, Bahia, Brazylia), Fernando G. Rocco.
Wydane płyty: „Worldbeat” (1989), „Tribal Pursuit” (1991), „A la Media Noche” (1998), „The Very Best of Kaoma” (2014).
Ważniejsze utwory: „Lambada” (1989), „Dançando Lambada” (1989), „Mélodie d’amour” (1990), „Danca Tago Mago” (1991), „Banto” (1998).
Strona internetowa: www.kaoma-lambada.com
