Muzyka world od A do Z – Elis Regina
W Rio de Janeiro właśnie pomyślnie zakończyły się dla Biało-Czerwonych Igrzyska Paraolimpijskie. Nie pora i miejsce tu, by komentować wyniki sportowe, można natomiast dodać, że podczas ceremonii otwarcia wystąpił jeden z najbardziej cenionych i lubianych wokalistów brazylijskich, urodzony w jednej z okolicznych faweli, Seu Jorge. O nim będzie z pewnością jedna z kolejnych części „Muzyki world od A do Z”, ale to przy literze S. Na chwilę obecną mamy literę E. E – jak Elis Regina, też Brazylijka, tyle że pochodząca z Porto Alegre, zaś mieszkająca głównie w São Paulo.
Jak to często w Brazylii bywa, wszak muzykę i piłkę ma się tam we krwi, Elis Regina Carvalho Costa zaczęła śpiewać na poważnie w bardzo młodym wieku. Już jako jedenastolatka występowała w audycji radiowej „O Clube Do Guri”, nadawanej w jednej z lokalnych stacji. Trzy lata później zmieniła radiostację na Rádio Gaúcha, o znacznie szerszym zasięgu. W programach radiowych głównie śpiewała, a że głos miała bardzo dobry, szybko zaproponowano jej wydanie płyty. 16-letnia Elis Regina pojechała do Rio de Janeiro i nagrała LP „Viva a Brotolândia” (w wolnym tłumaczeniu: „Niech żyje kraina nastolatków!”). Prawdziwy sukces przyszedł jednak 4 lata i 4 płyty później. Stało się to za sprawą wygrania jednego z festiwali muzycznych, podczas którego Elis Regina mistrzowsko zaśpiewała utwór Viníciusa de Moraesa zatytułowany „Arrastão”. Piosenka ta pobiła singlowy rekord sprzedaży w Brazylii, który do tej pory należał do samej Carmen Mirandy. Tak samo było i z całą płytą „Dois na Bossa” nagraną z Jairem Rodriguesem – znów rekord sprzedażowy (po raz pierwszy w Brazylii sprzedano ponad 1 milion egzemplarzy albumu płytowego). Nic dziwnego, że później wydano drugą i trzecią część „Dois”.
To właśnie Elis Regina była w połowie lat 60. XX w. pionierką nowego stylu muzycznego – MPB (Música Popular Brasileira). Ale piosenkarka nie zatrzymała się w miejscu, utwory, które wykonywała ciągle ewaluowały. Pod koniec lat 60. z MPB przeszła z gracją do gatunku zwanego tropicália, a reprezentowanego przez tak znanych wówczas artystów, jak Gilberto Gil, Caetano Veloso czy Gal Costa. Jednak to bossa nova była najbliższa sercu Elis Reginy, co pokazała płyta „Elis & Tom” nagrana wspólnie z Antoniem Carlosem Jobimem z 1974 r. To album-perełka, wydawnictwo doskonałe, coś niepowtarzalnego, maestria bossa novy. Magazyn „Rolling Stone” sklasyfikował „Elis & Tom” na 11. miejscu w kategorii Najlepsza Płyta Brazylii Wszech Czasów. Pochodząca z tego LP piosenka „Águas de Março” przez wielu znawców muzyki i przez miliony słuchaczy na świecie jest uznawana za najlepszy brazylijski utwór w historii, z czym jak najbardziej się zgadzam. „Águas de Março” zamieszczam na dole wpisu.
Pomimo drobnej budowy ciała Elis Regina posiadała mocny głos o wspaniałej skali. Z powodu owego głosu nazywana była przez fanów „Furacão” („huragan”) albo „Pimentinha” („papryczka”).
Niestety, sława i popularność wpędziły piosenkarkę w szpony alkoholu oraz narkotyków. Elis Regina zapłaciła wysoką cenę za sukcesy zawodowe, cenę życia. W 1982 r. artystka przedawkowała kokainę, łącząc ją z alkoholem i środkami nasennymi. W chwili śmierci miała zaledwie 37 lat.
W pogrzebie piosenkarki, który odbył się na Cmentarzu Morumbi w São Paulo, uczestniczyło ponad 100 tys. fanów, co najlepiej pokazuje miłość Brazylijczyków do swojej Pimentinhi.
Elis Regina zmarła, ale jej muzyka żyje nadal. Po śmierci artystki wydano z powodzeniem jeszcze 15 jej płyt, część z niepublikowanymi wcześniej nagraniami. Pamięć o Furacão na długo pozostanie w sercach fanów na całym świecie.
Elis Regina
Pełne nazwisko: Elis Regina Carvalho Costa.
Ur. 17.03.1945 r. – Porto Alegre, Rio Grande do Sul, Brazylia.
Zm. 19.01.1982 r. – São Paulo, Brazylia.
Dwukrotnie zamężna: 1. Ronaldo Fernando Esquerdo Bôscoli (od 1967, rozwód), syn João Marcelo (ur. 1970); 2. César Camargo Mariano (1974-19.01.1982, jej śmierć), 2 dzieci: córka Maria Rita (ur. 09.09.1977) i syn Pedro (ur. 18.04.1975).
Wybrane płyty: „Viva a Brotolândia” (1961), „Dois na Bossa” z Jairem Rodriguesem (1965), „Honeysuckle Rose Aquarela Do Brasil” z Tootsem Thielemansem (1969), „Elis” (1972), „Elis & Tom” z Antoniem Carlosem Jobimem (1974).
Ważniejsze utwory: „Arrastão” (1965), „Roda” (1966), „Zazueira” (1969), „Madalena” (1970), „Águas de Março” z Antoniem Carlosem Jobimem (1974).
