Dżalaladdin Rumi – 810 rocznica urodzin
Kilkanaście dni temu minęło 810 lat odkąd na świecie pojawił się Dżalaladdin Mohammad Rumi, czyli po prostu Rumi – najwybitniejszy poeta suficki w historii.
Różne są formy zapisu jego nazwiska. Polską już znamy (choć zapisuje się również Dżalal ad-Din Muhammad Rumi). Angielskojęzyczna to z reguły Jalāl ad-Dīn Muhammad Rūmī, zaś turecka Calaleddin Rumi.
O życiu tego perskiego mistyka napisano sporo, również w języku polskim. Już samo to, że znamy dokładnie dzień i miejsce jego urodzin, a był to XIII w., świadczy o tym, że spokojnie mógłby powstać dział nauki o nazwie rumiologia.
Rumi przyszedł na świat na terenie dzisiejszego Tadżykistanu, w Wachsz, ok. 100 km od obecnej stolicy kraju, Duszanbe. Jego ojciec, Bahaddin Walad (1148-1231), był uznanym teologiem muzułmańskim. W 1228 r. przyjął zaproszenie sułtana Anatolii Kajkubada I (1188-1237) i objął stanowisko szejka w szkole derwiszy. Wraz z Bahaddinem do stolicy państwa, Konyi, udał się także jego syn Dżalaladdin, którego wkrótce zaczęto nazywać Rumi. Po śmierci ojca Rumi objął jego stanowisko. Miał on już wtedy, jako suficki mistyk, ok. 10 tysięcy uczniów. Jeszcze przed objęciem stanowiska szejka Rumi założył Mevleviyye, czyli szkołę Wirujących Derwiszy, która istnieje do dziś.
Rumi zmarł w 1273 r. w wieku 66 lat, ale zanim to nastąpiło, stworzył wiele wspaniałych dzieł literackich. Do dziś jego poemat zatytułowany „Masnavi-e Maanavi” uważany jest przez muzułmańskich ascetów (sufich) za drugą najważniejszą księgę, zaraz po Koranie.
Poniżej zamieszczam fragmenty twórczości wielkiego mistyka z Wachszu.
„Jeśli czynisz coś ze swojej duszy,
czujesz rzekę wzruszenia i radość.”
„Jesteś zimny lecz żądasz dobroci,
Wszystko co wysyłasz
Wróci do Ciebie
W takiej samej formie
Bóg jest miłosierny
Lecz jeśli siejesz jęczmień,
Nie spodziewaj się, że zbierzesz pszenicę.”
„Jedna tylko miłość może wytłumaczyć, czym jest miłość i czym zakochanie. Dowodem na istnienie słońca jest samo słońce, nie odwracaj się więc tyłem do niego, jeśli koniecznie domagasz się jakiegoś dowodu.”
„Gdy jestem z tobą, nie śpimy całą noc.
Gdy ciebie tutaj nie ma, nie mogę usnąć.
Dziękuję Bogu za te dwie bezsenności.
I różnicę pomiędzy nimi.”
„Z miłością przychodzi ból głowy, ale lekarstwem na ból głowy jest miłość właśnie.”
„Zamknij oczy by spojrzeć innym wzrokiem.”
„Nie rozpaczaj. Wszystko co możesz stracić zatacza krąg i powraca w innej formie.”
„Większość ludzi wystrzega się wejścia w ogień – i tak gaśnie w nich płomień.”
„Mam jedną małą kroplę wiedzy w mojej duszy.
Pozwól jej rozpuścić się w Twoim oceanie.”
„Wczoraj byłem bystry,
chciałem zmienić świat.
Dziś jestem mądry,
więc zmieniam siebie.”
„Jak pył wzbiłem się z Twojej drogi
i na prochu Twojej drogi znów legnę.”
„Dlaczego szamoczemy się, by otworzyć drzwi między nami kiedy cała ściana jest iluzją?”
„Miłość nie potrzebuje żadnego imienia, kategorii czy definicji. Miłość sama w sobie jest światem. Albo jesteś wewnątrz, w jego centrum… Albo jesteś na zewnątrz, tęskniąc.”
„Nasza największa siła leży w delikatności i czułości naszego serca.”
„Którego twarz jest jasna jak blask świecy – przyjdź.
Którego nie spłodzono kroplą spermy – przyjdź.
Którego piękno nie może być skryte – przyjdź.
Już się nie chowaj za obliczem gniewnym – przyjdź.”
„Wszystko, co widzisz, ma swoje korzenie w niewidzialnym świecie. Kształty mogą się zmieniać, lecz esencja pozostaje ta sama.”
„Miłość jest morzem, w którym intelekt tonie”
„Pożegnania są tylko dla tych, którzy kochają oczami. Bowiem dla tych, którzy kochają sercem i duszą nie istnieje taka rzecz jak separacja.”
„I Bóg rzekł: „Kochaj swojego wroga”. I usłuchałem Go…… i pokochałem siebie”
„Byłem ślepy, robiąc jak inni mi kazali,
Byłem zagubiony, przychodząc, gdy inni mnie wołali.
Kiedy zostawiłem wszystkich, siebie również.
Wtedy znalazłem wszystkich, siebie również.”
(Jako ilustrację dzisiejszego wpisu wybrałem recytację poezji Rumiego dokonaną przez Irańczyka mieszkającego w Kanadzie, Koorosha Angaliego, z płyty „Koorosh Angali Recites Rumi vol. 1″ wydanej w 1997 r. Na santurze akompaniuje Alan Kushan.)
Dżalaladdin Mohammad Rumi (pers. جلالالدین محمد رومی)
Ur. 30.09.1207 r. – Wachsz, Imperium Chorezmijskie (obecnie Tadżykistan).
Zm. 17.12.1273 r. – Konya, Sułtanat Rumijski (obecnie Turcja).
Dwukrotnie żonaty: 1. Gowhar Chatun (od 1225 do jej śmierci), 2 synów: Baha’addin Mohammad Sultan Walad i Ala’addin Czalabi; 2. żona, 2 dzieci: córka Malakeh Chatun i syn Amir Alim Czalabi.
Ważniejsze dzieła: „Masnavi-e Maanavi” (sześcioczęściowy poemat), „Madżalis Saba’a” (7 kazań), „Maktubat” (zbiór listów), „Dīwān-e Szams-e Tabrīzī” (zbiór wierszy), „Masnavi” (poemat duchowy).
Strona internetowa: www.rumi.org.uk
